Msza Partyzancka

Odkąd sięgam pamięcią w pierwszą niedzielę października w iłżeckim kościele odbywała się tzw.  Msza Partyzancka.  Pomysł organizowania nabożeństwa narodził się w kręgu żołnierzy AK, którzy chcieli wspólnie modlić się  za swoich kolegów poległych w bitwie pod Piotrowym Polem 1-3 października 1944 r. Bardzo szybko okazało się, że msza stała się nie tylko spotkaniem modlitewnym ale wydarzeniem patriotycznym i politycznym. Była okazją do wygłaszania kazań i przemówień,  które często miały charakter  „wrogi” wobec ludowego państwa.  Uczestnicy uroczystości zjeżdżali się z całej Polski. Szczególnym gościem był zawsze Antoni Heda „Szary”, który był niejako reprezentantem i ikoną  partyzantów. W latach 70.  AK przedstawiana była jeszcze jako organizacja gorsza od AL czy GL,  już nie reakcyjna (zaplute karły reakcji) ale bierna w walce z niemieckim okupantem  – stojąca  z bronią u nogi w chwili gdy formacje ludowe krwawiły w bezpardonowych zmaganiach o wolność i niepodległość.

Tak szczególna msza wymagała przygotowań. W kościele wykonywano  skromną dekorację. Najczęściej był to brzozowy krzyż z zatkniętym na jego szczycie, lub położonym pod nim  hełmem żołnierza polskiego z 1939 r. Tłem inscenizacji były flagi lub tkaniny w barwach narodowych.

Msze partyzanckie mobilizowały  także czynniki partyjno-państwowe, których służby na tę okazję planowały i wdrażały  w życie działania operacyjne.    Ciągle władza ludowa bała się mężczyzn,  w  większości 50-60 letnich, którzy mimo 30 lat PRL-u  byli nadal  niepokorni i myśleli swoje.

Poniżej zamieszczono odpis dokumentu z akt IPN z teczki: Sprawa operacyjnego sprawdzenia krypt. „Zjazd”, który obrazuje czynności przygotowawcze służb do uroczystości partyzanckich w 1977 r.

 

            Radom 29.09.1977 r.

Tajne spec. Znaczenia

Egz.  poj.

  

Plan zabezpieczenia spotkania byłych członków

AK w Piotrowym Polu w dniu 2 X 1977 r.

 

             Z uzyskanych informacji od TW. ps. „M-2” wynika, że w dniu 2 X 1977 r. około godziny 10:00 odbędzie się spotkanie byłych członków AK z oddziału „Potoka” w Piotrowym Polu . Spotkanie to będzie poprzedzone mszą, która odbędzie się w kościele w Iłży o godz. 10:00. Po mszy uczestnicy udadzą się na pobliski cmentarz skąd wyjadą na Piotrowe Pole gdzie przy pomniku będą śpiewać pieśni partyzanckie oraz wspomnienia byłych członków AK z lat okupacji. Obelisk ten postawiono ku czci poległych 46 partyzantów z oddziału  „Potoka” oraz 10 nieznanych partyzantów radzieckich. Bitwa ta odbyła się 3 października 1944 roku. Uroczystości  rocznicowe dla uczczenia tej bitwy obchodzone są rokrocznie w pierwszą niedzielę października.

Ponieważ w spotkaniu tym biorą udział ludzie, którzy znani nam są z negatywnej postawy  do polityki partii i rządu należy przypuszczać, że spotkanie to może być wykorzystane de celów propagandowych , wrogich naszemu ustrojowi. Wobec tego zachodzi konieczność operacyjnego zabezpieczenia spotkania w Piotrowym Polu.

1. Ustalenie byłych członków AK z terenu województwa radomskiego biorących udział w spotkaniu.
2. Zabezpieczenie przebiegu spotkania w Piotrowym Polu oraz ustalenie osób występujących z wrogiej pozycji w czasie spotkania.
3. Ustalenie numerów rejestracyjnych samochodów osób biorących udział w spotkaniu.

 W celu realizacji w/w kierunków planuje się następujące przedsięwzięcia operacyjne :

1. W związku z tym, że w intencji poległych członków AK odbędzie się msza  o godz. 10:00 w kościele parafialnym w Iłży, zabezpieczyć operacyjnie mszę i kazanie.

 Wykona: ppor.  A….  K….

        2. Uzgodnić z Naczelnikiem Wydziału „B” KWMO w Radomiu oddelegowanie pracownika do udokumentowania w postaci zdjęć                       uczestników imprezy, zdjęć samochodów z uwzględnieniem ich tablic rejestracyjnych.

 

Wykona: ppor. A… K…

 

3. Wejść w porozumienie z władzami politycznymi i administracyjnymi Gminy Iłża celem ustalenia jakie posiadają rozeznanie na temat organizowanego spotkania.

 

Wykonanie: ppor. A… K…

  

4. Sprawdzić w Wydziale Spraw Wewnętrznych Urzędu Wojewódzkiego w Radomiu czy organizator zgłosił fakt odbycia zjazdu na terenie województwa.

 

Wykonanie: ppor. A… K…

 

 

 

St. inspektor Sekcji II Wydz. III

                                                                                                 [podpis nieczytelny] 

                                                                                                      ppor. A …   K….  

 

 

Paweł Nowakowski